KAYIP RİSALE: TEAVÜN

1888’de Mekteb-i Mülkiye’de okurken, liderliğini yaptığı birkaç Jön Türk arkadaşıyla gizli örgüt kurmak suçlamasıyla Halep’e sürülen, 1895’te Paris’e firar eden ve o zamana kadar aşırı hırslı ve atak davranışıyla dikkati çeken Ali Kemal, Avrupa’da karmaşa içindeki Jön Türkler arasında lider konumunda olan Ahmet Rıza karşısında önde görünememenin de etkisiyle bu hareketten uzaklaşmaya başlar. 1897’den itibaren de İttihatçılarla İkinci Abdülhamit yönetimi arasında bir Jön Türk gibi görünerek ikili oynar. Yıldız’a jurnaller verdiği ise sonradan kesinlik kazanır. Artık İttihatçılarla ölümüne kadar Ali Kemal arasında bir düşmanlık yaşanmıştır.

Sorbon Dârülfünûnu’nda siyasî ilimler okuyan Ali Kemal, yine tesir ettiği insanlarla 1896’da Teavün adında bir cemiyet kurar. Amacı, Avrupa’daki Osmanlı talebesini günlük siyasetten uzak tutarak mükemmel yetiştirmektir. Kurucusu olduğu cemiyetin ilk kongresinde reis seçilen Ali Kemal, faaliyetlerini yılın sonlarında çıkarılan Teavün risalesinde- veya mecmua- anlatır. Bu eser, hem Ali Kemal’in hayatının bir dönemini vermek ve hem de İttihat ve Terakki tarihine bir katkı sunmak bakımlarından önemlidir.