SAFEVÎ DEVLETİ (1501-1736)

Kurucu hanedanı, siyasi ve askerî yapılanması ile tamamen bir Türk devleti olan Safevi Devleti (1501-1736), 16. yüzyılın başında Türkmen aşiretlerinin desteğini arkasına alan İsmail Bahadır Han tarafından kurulmuştur. Ak Koyunlu mirası üzerine başkent Tebriz’de hâkimiyetini ilan eden ve “Şah” unvanını alan İsmail Bahadır Han, On İki İmam Şiiliğini resmi mezhep olarak seçmiştir. Bu tarihten itibaren İran coğrafyasını Şiilik şemsiyesi altında birleştirmeye çalışan Şah İsmail, doğuda Özbek ve Babürlüler ile batıda Osmanlılarla mücadele halinde olmuştur. Bu mücadele, Şah İsmail’in halefleri Şah Tahmasb ve Şah Abbas devirlerinde zirve noktasına ulaşmış ve pekçok kanlı muharebe yapılmıştır. Büyük Şah Abbas (1587-1629) ile ordu ve idare sisteminde birtakım düzenlemelere giden ve güçlenen Safevi Devleti, onun mirası üzerinde 17. yüzyılda bir müddet daha rahat yaşayacak ve 18. yüzyılın ilk yarısında Afgan istilası ve onu müteakip birtakım hadiseler neticesinde tarih sahnesinden çekilecektir.